miércoles, 28 de enero de 2009

Memoria do fusilamento no 1938 da mugardesa AMADA GARCIA RODRIGUEZ

Recordos
Nos longos faladoiros das noites invernais, anos 50 sen radio nin TV, en casa dos meus avós en Chanteiro, ademais de xogar á brisca e tomar algo, familiares e veciños comentaban e sacaban a rememorar as atrocidades e escarnios da represión franquista, sempre en voz baixa polo costume e temor a ser delatados.
Na miña atención de neno, causaba un tremendo impacto os relatos comentados, entre os que sobresaía a historia do fusilamento da moza mugardesa "Amadita", que dicían fose asasinada acusándoa de bordar unha bandeira republicana.

FOTO: Susete Ferrol, 27 Xaneiro 2012

HOMAXE A "AMADITA" DE MUGARDOS

Ferrol, 27-01-2008

Gabriel Toimil e a súa familia recordaron a figura da súa nai, fusilada no ano 38 no castelo de San Felipe.Do acto dan conta diversos xornais:
Diario de Ferrol e La Voz de Galicia, entre outros.

Caraveis vermellos e bandeiras republicanas combateron a choiva no castelo de San Felipe para honrar a memoria de Amada García Rodríguez, que aínda que pasou á historia como a muller que bordou unha bandeira do partido comunista de España, a realidade di que morreu por ser unha muller politicamente activa, boa oradora e toda unha líder, cuestións que non aceptaron os sectores máis conservadores da sociedade mugardesa.

O fillo, Gabriel Toimil, que perdeu á súa nai cando só tiña tres meses de idade, estivo presente neste acto, xunto á súa filla e demais descendencia, deixando no acto algo máis que un recordo, moito sentimento e agarimo para unha muller que foi fusilada en San Felipe xunto a outros compañeiros.

Sobre o lugar que despediu a Amada, depositaron ramos e coroas a Asociación Memoria Histórica Democrática de Ferrolterra, Fuco Buxán e o PSOE, ademais da do seu fillo e familiares, na que destacaba o lema “Liberdade e Democracia”.
FOTO: Susete Ferrol 27 Xaneiro 2012

O castelo acolleu neste septuaxésimo primeiro aniversario do falecemento de Amada García a numerosas persoas, entre as que se atopaban representantes de entidades e grupos políticos como EU e BNG.
Nun emotivo discurso, prologado pola música do gaiteiro Tonecho Varela que entoou a peza de Fachendosos Henríquez “Mariquiña Puga”, Gabriel Toimil recordou á súa nai e aos seus compañeiros pero tamén a quen foron os causantes do fusilamento dunha muller que, no momento do seu xuízo, levaba en o ventre ao propio Gabriel.

Así, puxo nome aos “asasinos e delatores” e citou, tal e como recolleu a súa nai nunha carta dirixida ao seu marido, ao alcalde de Mugardos, Manuel Vázquez Fariña (de quen Amada consideraba que actuou por vinganza ao ser rexeitado cando “tiroulle os tellos”, sinalou o seu fillo), Manuel Fontán, Esteban Cortizas, Eduardo e Venancio Porta, Xosé Cartelle, Juan Rabina e Bayolo.
A vila republicana de Mugardos, como recordou o fillo da homenaxeada, “volveuse fascista” e puxo ante os fusís das hordas a “Amadita”.

Moitos foron os que recordaron a esta muller, símbolo de todas as mulleres de Ferrolterra que foron represaliadas pola ditadura franquista. A presenza de mozas descendentes desta mugardesa asegura a Amada un posto importante na súa memoria e na colectiva.

BIOGRAFIA
Amada García Rodríguez (Mugardos, 1911 - Ferrol, Xaneiro de 1938).
Militante comunista na vila galega de Mugardos, detida cando estaba embarazada, foi fusilada así que tivo o seu fillo, en Castelo de San Felipe, xunto a outras sete persoas, polos militares franquistas alzados contra a legalidade republicana.

Amada García era unha moza militante do Partido Comunista na vila de Mugardos, preto de Ferrol (Galicia).
Activa na súa militancia, protagonizaba mitins, comicios e outras actividades raramente asumidas por mulleres, o que provocaba o escándalo dos sectores máis reaccionarios da sociedade da altura.

O acceso ao poder dos falanxistas e militares fascistas que protagonizaron o golpe de estado liderado polo xeneral Francisco Franco en 1936 deu pasaxe a unha enorme represión en toda Galicia, en especial dura e extensa na comarca de Ferrol.

Centos de persoas morreron nela sen xuízo ou con farsas procesuais orientadas á punición por motivos políticos.
Amada foi detida cando se atopaba embarazada, o que fixo que o seu consello de guerra e posterior execución aprazásese ata o nacemento do fillo Gabriel.
Á espera dese momento, estivo presa no Cárcere de Mulleres de Ferrol, ata ser conducida a Castelo de San Felipe, prisión militar en as marxes da ría de Ferrol.
Alí foi executada, dous días despois de ter o fillo, por un pelotón de fusilamento en xaneiro de 1938, no mesmo día en que tamén foran asasinados, no mesmo lugar, outras sete persoas da mesma comarca:
Juan Xosé Teixeiro Leira, Xosé María Montero Martínez, Anxo Roldos Gelpi e Antonio Eitor Caniza, de Mugardos; Ramón Rodríguez López e Xaime González Pérez, de Ares; e Xermán Lopez García, de Cabanas.

O consello de guerra que lle foi imposto estivo cheo de irregularidades, incluídas declaracións falsas asinadas sen saber por testemuñas analfabetas e ameazas e multas ás testemuñas da defensa.
Fontes orais afirmaron que houbo un movemento de solidariedade entre os presos para evitar o fusilamento da moza mugardesa, e que inclusive os soldados tiveran que repetir os disparos, tras ter evitado alcanzala no primeiro refacho.

Quedando só ela en pé, o oficial ordenou, moi enfadado, repetir o lume contra a muller, que caeu ferida de morte.

Amada García figura xa na recente memoria histórica de Galicia.
A súa filla primoxénita, influída polo clero volveuse monxa, mentres o recentemente nado, Gabriel, entregado primeiro ao pai, foi para rematar criado por unhas tías moi católicas.

A irmá de Amada entrou no mosteiro de Eiris, mentres unha amiga da nai, María Xosé Leira, abandonou Galicia tras serlle conmutada a pena de morte por ter bordado unha bandeira comunista e ser fusilado o marido, un mestre de escola da comarca.

Na actualidade, o fillo de Amada, Gabriel, visita todos os anos o muro de castelo onde a nai foi fusilada, mentres continúa a denunciar e difundir o acaecido á súa nai, e a falta de recoñecemento das institucións actualos para as vítimas do fascismo en Galicia.

Outras Webs e Blogues fanse oco deste feito.

No hay comentarios:

Publicar un comentario